Verkiezingen in Spanje: Moeilijke coalitie en opleving

We kunnen inmiddels de coalities bepalen die niet mogelijk zijn: een centrumrechtse coalitie en een linkse coalitie. De coalitie die zich wel zou kunnen aftekenen, blijft moeilijk te vinden.

Voor de conservatieve partij (PP) is dit een halve overwinning aangezien ze koploper zijn, maar tegelijk verliezen ze ook hun absolute meerderheid. Enkel een coalitie met hun historische concurrent, de socialistische partij (PSOE), zou kunnen leiden tot een meerderheid. Maar die optie werd al vaak aan de kant geschoven door beide politieke partijen.

Als u weet dat meer dan één kiezer op drie gekozen heeft voor één van de twee nieuwe partijen, Podemos of Ciudadanos, kunnen we bevestigen dat de hegemonie van de traditionele partijen wel degelijk doorbroken werd. De score van Podemos is wel verrassend. De debatten voor de verkiezingen waren zeker in het voordeel van hun vurige leider, Pablo Iglesias.

Spanje staat nu op een kruispunt in de politieke geschiedenis. De politieke sfeer is duidelijk anders en of het nu gaat om de traditionele of de nieuwe partijen, er zal plaats gemaakt moeten worden voor flexibiliteit. Er moet een coalitie gevormd worden en als we de standpunten bekijken die momenteel ingenomen worden, zal dat allesbehalve gemakkelijk zijn. Als er tegen half maart geen enkele kandidaat naar voren treedt, zal het parlement ontbonden worden en moeten er in april of mei nieuwe verkiezingen georganiseerd worden. Het idee van een politieke blokkering wordt niet positief onthaald door de financiële markten aangezien onzekerheid investeerders vaak afschrikt. Bij de opening van de markten was het rendement op de openbare Spaanse obligatie op 10 jaar na de verkiezingen met 18 basispunten gestegen. Als deze situatie zou aanhouden, zou het vertrouwen van de ondernemingen en consumenten in 2016 aangetast kunnen worden.

Welke coalitie zou er ondanks alles mogelijk zijn?

De eerste optie is een verruimde coalitie van centrumlinks (PSOE, Podemos, Ciudadanos). Dat zou een bocht naar links betekenen op het vlak van economisch beleid. Het overheidstekort zou waarschijnlijk opnieuw onderhandeld worden met de Europese instellingen om zo extra budgettaire middelen vrij te maken. Die bocht zou echter niet zo drastisch zijn als er eerst voorgesteld werd. Podemos heeft herhaaldelijk geprobeerd om zijn economisch programma af te zwakken en om zich los te maken van het programma dat vertegenwoordigd wordt door Syriza in Griekenland. Een hervatting van de onderhandelingen over de openbare schuld zou bijvoorbeeld niet meer aan de orde zijn. Bijgevolg zou de dynamiek van de Spaanse economie die in 2015 opgetekend werd, zelfs met deze coalitie niet in gevaar gebracht worden en zou het bbp van Spanje sneller kunnen blijven groeien dan in de volledige Eurozone. Maar die coalitie is verre van evident gezien de uiteenlopende meningen.

De tweede optie is een coalitie tussen de linkse partijen (PSOE en Podemos) en de onafhankelijke Catalaanse partijen. Podemos is voorstander van het organiseren van een referendum en dat zou 'ingeruild' kunnen worden voor steun in het nationaal parlement. Maar PSOE heeft tot op heden aangegeven daar niet akkoord mee te gaan. Deze coalitie zou uiteraard niet als positief gezien worden door de financiële markten aangezien ze de eenheid van het land, het ritme van de structurele hervormingen en de houdbaarheid op lange termijn van de publieke schuld kapotmaakt.

Conclusie: het is moeilijk om te voorspellen wat er de komende maanden in Spanje zal gebeuren op politiek vlak. Er tekent zich geen enkele trend duidelijk af en het organiseren van nieuwe verkiezingen in april of mei is een realistische optie.