Topic: Wie moet besparen?
Wie de verkiezingen ook zal winnen op 25 mei, één ding is zeker: de sanering van de publieke financiën zal verder moeten gaan om in 2017 een begrotingsoverschot te bereiken.
N° 30 - Brussel, 13 mei 2014
Topic: Wie moet besparen?
Wie de verkiezingen ook zal winnen op 25 mei, één ding is zeker: de sanering van de publieke financiën zal verder moeten gaan om in 2017 een begrotingsoverschot te bereiken. Maar hoe dient deze inspanning verdeeld te worden over de verschillende beleidsniveaus van ons land? In de laatste Economic.Poll@ING¹ bleek dat 64% van de respondenten in de eerste plaats de federale overheid zou aanspreken als ze de uitgaven moesten verminderen. 27% wijst de deelstaten aan en 9% zou in de sociale zekerheid snoeien (grafiek 1).
De Hoge Raad voor Financiën, die de regeringen adviseert over budgettaire materies, stelde in haar laatste advies in maart iets gelijkaardigs voor. Volgens dit voorstel zou de federale overheid en de sociale zekerheid 80% van de sanering moeten dragen. De overige 20% zou worden gerealiseerd door de deelstaten en de lokale overheden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat de federale overheid een groot tekort heeft (2,5% van het BBP in 2013), terwijl de deelstaten en lokale overheden nu al quasi een begrotingsevenwicht optekenen.
Let op, de Hoge Raad zegt niet hoe die inspanning moet geleverd worden. Dit zou kunnen gebeuren via een daling van de uitgaven, maar evengoed via een stijging van de inkomsten.
Grafiek 1 – Vraag: “Als u zou kunnen snoeien in de overheidsuitgaven, waar zou u dan starten?”
Bron: ING
Grafiek 2 - Ontvangsten als % van het BBP (2013) – de federale overheid staat veel af aan de andere entiteiten
Bron: BNB
De federale overheid moet in de periode 2014-2017 een begrotingsinspanning leveren van 3,1% van het BBP. Volgens het jaarverslag van de Nationale Bank van België bedroegen de federale uitgaven zonder de rentelasten vorig jaar 9% van het BBP. Indien de federale overheid haar doelstelling alleen maar zou willen bereiken met een vermindering van de overheidsuitgaven, zou dit willen zeggen dat de federale uitgaven tegen 2017 met één derde zouden worden ingekrompen – een grote inspanning.
Hoe komt het dan dat de meeste respondenten van de poll toch vooral op federaal niveau wensen te snoeien, indien ze moesten besparen? Wellicht omdat de federale overheid nog steeds de meerderheid van de overheidsinkomsten zelf int (grafiek 2). Dat geeft de indruk dat de federale overheid die inkomsten ook zelf uitgeeft. Ze stort echter het grootste deel door naar de sociale zekerheid, de deelstaten en de lokale besturen. Uiteindelijk blijft slechts een klein deel over om haar eigen beleid te voeren. Na de staatshervorming zal de federale overheid nog maar 17% van de totale overheidsuitgaven (rentelasten uitgezonderd) voor zijn rekening nemen. De sociale zekerheid, de deelstaten en de lokale besturen zullen respectievelijk 37%, 32% en 14% uitgeven! Hoe groter deze delen worden, hoe moeilijker het wordt om de inspanning op het federale niveau te concentreren.
¹ Economic.Poll@ING is een vraag die aan ING-klanten wordt voorgelegd bij het uitloggen van ING Home’Bank. De hierboven besproken vraag werd gesteld tussen 5 en 12 mei 2014 (10.131 respondenten).
_________________
Voor meer informatie:
Persdienst ING België, 02 547 24 84, pressoffice@ing.be, www.ing.be
Anthony Baert, Economist, 02 547 39 95, anthony.baert@ing.be
