Ruim een op de vier Belgen is gestopt met milieuonvriendelijke producten te kopen

Ruim een op de vier Belgen (28%) is actief gestopt met bepaalde producten te kopen, nadat zij of hij ontdekte dat die niet milieuvriendelijk waren. Daarmee doet ons land het iets beter dan Nederland, maar hinken we achter op andere landen. Daarnaast denkt amper een op de tien Belgische consumenten (15%) dat eigen acties een significante impact hebben op de CO2-uitstoot. Ruim zeven op de tien Belgen zijn daardoor niet bereid om hun gedrag aan te passen uit zorg voor het milieu. Dat blijkt allemaal uit een studie van ING-econoom Steven Trypsteen in samenwerking met Ipsos bij meer dan duizend Belgen. De studie gebeurde ook in vijf andere Europese landen¹. De Belg is er wel van overtuigd dat er iets moet gebeuren om de klimaatproblematiek aan te pakken, maar kijkt hiervoor vooral naar de overheid.

In andere landen ligt het aantal inwoners dat zelf iets wil doen aan de milieu-uitdagingen volgens ING-econoom Steven Trypsteen relatief hoger.

“Enkel Nederland scoort met 23% van de inwoners lager. In Duitsland (34%), Polen (38%) en Spanje (46%) tonen meer mensen zich gevoelig aan de milieu-impact van hun aankopen. In Turkije gaat het zelfs om zes op de tien inwoners (62%).”
​ING-econoom Steven Trypsteen.

In België geeft de meerderheid in de enquête aan dat ze bepaalde producten blijven kopen wanneer ze ontdekken dat die nochtans milieuonvriendelijk zijn. Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat amper 15% van de Belgen denkt dat de eigen acties een significant effect hebben op de milieu- en sociale uitdagingen van deze wereld. Ook dat is aan de lage kant in vergelijking met andere landen. In Turkije gaat het bijvoorbeeld om drie op de tien inwoners (35%). Bijna zes op de tien Belgen (59%) denken ook dat duurzaam geproduceerde voeding altijd duurder is. En die mogelijke meerprijs wil niet iedereen betalen. Zo zegt 45% van de Belgen dat ze bij een lager inkomen minder zouden letten op de duurzaamheid en herkomst van de producten die ze kopen. Bij Nederlanders en Duitsers ligt dat percentage op 54% voor beide landen. ​ ​

Zes op de tien consumenten in ons land weten niet of een product duurzaam is

Veel consumenten weten ook niet wat de milieu-impact kan zijn van de producten die ze in de winkel of op het internet kopen. Ruim zes op de tien Belgen (61%) vinden het bijvoorbeeld moeilijk om te weten of een product duurzaam is of niet.

“Dat is meer het geval bij de Belgen die 35 jaar of ouder zijn dan bij jongeren. Dat kan te maken hebben met het gebrek aan kennis waardoor Belgen weinig vertrouwen hebben dat hun gedrag een verschil kan maken.”
​ING-econoom Steven Trypsteen

Een enquête die Ipsos[2] eerder dit jaar uitvoerde, toonde bovendien aan dat de kennis over hoe efficiënt bepaalde acties zijn om de CO2-uitstoot te verlagen, beperkt is. Zo denken zes op de tien Belgen (60%) dat recycleren één van de meest effectieve maatregelen is om de CO2-uitstoot te verlagen, terwijl er in de realiteit andere acties zijn met meer impact. Gemiddeld genomen zou een persoon die zoveel mogelijk recycleert slechts 0,2 ton CO2 uitsparen. Dit staat in schril contrast met de optie om geen auto te bezitten. Deze actie spaart 2,4 ton CO2 uit, terwijl slechts 23% van de Belgen denkt dat dit een van de efficiëntste gedragswijzigingen is.

“Het bijschaven van de kennis omtrent dit onderwerp zou in principe het vertrouwen van de consument en de wil om duurzaam te consumeren moeten verhogen.”
​ING-econoom Steven Trypsteen

Grote meerderheid Belgen kijkt naar overheid voor een antwoord op de milieu-uitdagingen

In de eurobarometer van juni peilde de Europese Commissie naar wat volgens de Belgen het belangrijkste wereldprobleem is. Klimaatverandering haalde de eerste plaats, gevolgd door armoede (inclusief honger en een tekort aan drinkwater). De verspreiding van besmettelijke ziekten stond pas op een gedeelde vierde plaats samen met de economische situatie en de verslechtering van de natuur.

Het lijkt er alleen op dat de Belg vooral naar de overheid kijkt voor oplossingen om de klimaatverandering tegen te gaan. 65% van de Belgen gaat bijvoorbeeld akkoord met de stelling dat economische herstelplannen moeten focussen op het versnellen van de shift naar een koolstofarme toekomst. En 69% van de Belgen vindt dat financiële overheidssteun aan bedrijven moet gepaard gaan met verplichtingen die het halen van de klimaatdoelstellingen ondersteunt. Ook bedrijven die oplossingen bieden voor de klimaatuitdagingen zouden meer steun moeten krijgen. 56% van de Belgen zou graag meer beleid zien dat sectoren zoals offshore windenergie, elektrische voertuigen en koolstofarme industrieën (meer) subsidieert.

“België is hierin echter geen uitzondering. Ook in andere landen vinden we vergelijkbare cijfers. Dit geeft aan dat de consument de factuur van de verduurzamingnog altijd liefst wil doorschuiven naar de belastingbetaler. Wat natuurlijk paradoxaal is, want de consument is een belastingbetaler.”
​ING-econoom Steven Trypsteen

_{1 De enquête werd uitgevoerd tussen 16 en 27 september bij meer dan 1000 Belgen. De enquête werd ook uitgevoerd in Duitsland, Nederland, Polen, Spanje, en Turkije. De stalen zijn telkens representatief voor de volledige bevolking}

^{2 Publicatiedatum April 2021.}