Pop Art in Belgium!

1963 – 1970

ING Art Center
Koningsplein 6 – 1000 Brussel
15 oktober 2015 -14 februari 2016

Van 15 oktober 2015 tot en met 14 februari 2016 opent ING België de deuren van het ING Art Center te Brussel voor de tentoonstelling Pop Art in Belgium! Deze tentoonstelling brengt exact vijftig jaar na de opening van de eerste grote popart tentoonstelling in België een uitgebreid overzicht van zowel de Belgische als internationale popart. Commissarissen   Patricia De Peuter en Carl Jacobs tonen aan de hand van meer dan 140 topkunstwerken hoe internationale popart België in een mum van tijd veroverde dankzij de allerte blik van critici en verzamelaars en hoe Belgische kunstenaars die internationale popart approprieerden in een korte, maar intense periode (van 1963 tot 1970). Een uniek verhaal dat tot nu toe onderbelicht bleef en vooral getuigt van een dynamische creatieve periode die uitdrukking geeft aan de vernieuwingen van haar eigen tijd en misschien wel de fundamenten legt voor alle kunst die daarna komt.

Al van in het prille begin is popart een ontzettend populaire kunststroming. Ze dook voor het eerst op in Engeland in het midden van de jaren 1950, maar kende haar grote doorbraak toen in 1962 de tentoonstelling New Realists te New York een groep jonge kunstenaars samen bracht waarvan de namen, waaronder Andy Warhol en Roy Lichtenstein, tot op vandaag zouden blijven resoneren. 
Na het serieuze en cerebrale abstract expressionisme werd de deur open gegooid voor het optimisme dat de opkomende consumptie-maatschappij met zich mee bracht. Alles waarvoor de kunstenaars uit de tweede helft van de jaren 40 en de jaren 50 gevochten hadden, zijnde de kunst-voor-de-kunst, de schilderkunst pur sang, kunst zonder inhoud, kortom de abstractie, werd in een mum van tijd door grootmeesters als Roy Lichtenstein, Andy Warhol, Claes Oldenburg, James Rosenquist en Tom Wesselmann omvergegooid en uitgedaagd. En met succes!
Dankzij o.a. de commerciële ingesteldheid van de Amerikaanse galeries - en meer bepaald de galeries van Leo Castelli en Ileana Sonnabend maakte ook de Belgische kunstwereld snel kennis met de popart. Voor de eerste maal slaagde een honderd procent Amerikaanse kunststroming invloed uit te oefenen op de Europese kunst - iets wat tot dan du jamais vu was. Popart luidde het moment in waarop de Amerikaanse kunstscène de Europese overvleugelde…

Pop in Belgium !

De ontdekking van George Segal bij Sonnabend in 1963 te Parijs was het begin van een korte maar hevige pop-romance die een sleutelmoment werd voor verschillende prominente Belgische kunstenaars. Evelyne Axell, Jef Geys, Pol Mara, Raoul De Keyser, Roger Raveel, maar ook Marcel Broodthaers, Panamarenko, Pol Bury, Paul van Hoeydonck, Hugo Heyrman en Wout Vercammen, zijn slechts enkele van onze kunstenaars die zich in die periode door popart lieten inspireren. Allen gaven ze op hun manier invulling aan de nieuwe beeldtaal die uit de VS kwam. Het gevolg was een kleurrijk maar conceptueel vaak erg uiteenlopend momentum waar België kennis maakte met de cultuur uit New York.
Ook in verschillende Belgische verzamelingen vond popart snel een plaats. Dat was onder meer het geval bij Dr. Hubert Peeters, Roger Matthijs, baron Léon Lambert Pierre Janlet en vele anderen. In een veranderende wereld waarin vliegtuigreizen meer betaalbaar werden en reizen tussen de continenten steeds makkelijker werd, hielpen zij dankzij hun contacten met de Belgische kunstenaars en hun brede en gedurfde artistieke interesse de Amerikaanse popart voet aan de grond te krijgen in ons land. Zo schreven ze mee aan een stukje geschiedenis waarin België Amerika ontdekte. Critici en filmmakers als Jean Antoine, Jef Cornelis en Jean Dypréau verdedigden de popart in televisiereportages en tentoonstellingskritieken in de vroege jaren ’60.

De tentoonstelling tracht een antwoord te bieden op twee pertinente vragen: “Hoe is de internationale pop in België geraakt?” en “Hoe zijn onze eigen kunstenaars met deze schat aan nieuwe inzichten aan de slag gegaan?” Aan de hand van topwerken uit verschillende musea en tientallen privéverzamelingen worden de Belgische en buitenlandse popart zij aan zij in een vijftal grote thema’s samengebracht. Die thema’s zijn geen nieuwigheden binnen de kunstwereld, in tegendeel zelfs, het zijn thema’s die sinds mensenheugenis deel uitmaken van de kunst maar onderworpen zijn aan het scherpe en kritische oog van de popart.

Thema’s

Consumptie / het nieuwe dagelijkse leven
Met uitzonderlijke werken van o.a. Claes Oldenburg, Andy Warhol, James Rosenquist … en voor de Belgen : Marcel Broodthaers, Jef Geys, Panamarenko, Pol Mara, Guy Degobert

Liefde / erotiek
Met werken van o.a. Jim Dine, Tom Wesselman, Allen Jones, Martial Raysse … en voor de Belgen: Evelyne Axell, Jef Geys, Hugo Heyrman & Panamarenko, Pol Mara

Landschap / verstedelijking / de ruimte / de ‘modernisering’ / het nieuwe interieur Met werken van o.a. Tom Wesselman, Ed Ruscha, Robert Rauschenberg, Martial Raysse, Roy Lichenstein, Antoon De Clerck, Raoul De Keyser, Roger Raveel, Paul Van Hoeydonck, Louis-Marie Londot

Portret / media / stars
Met werken van o.a. Andy Warhol, Robert Indiana, Peter Phillips, Hugo Heyrman, Evelyn Axell, Balder

Agressie / Oorlog / Revolte / Feminisme / de verhouding Amerika versus België
Met werken van o.a. Andy Warhol, Wout Vercammen, Evelyne Axell, Paul Van Hoeydonck,

Kunstenaarsprojecten, happenings, verzamelaars en art critics
Met werken van o.a. Marcel Broodthaers, Panamarenko, Jef Geys, Evelyne Axell

De basement van het ING Art Center wordt voor deze gelegenheid een bijzonder info- en documentatieruimte met foto’s, filmen, objecten en documenten van de kunstenaars, critici en verzamelaars die getuigen van deze creatieve periode in België.

Zoals steeds voorziet ING België een rijk geïllustreerde wetenschappelijke publicatie (het boek Pop Art in Belgium ! van de hand van Carl Jacobs en uitgegeven bij Mercatorfonds (het eerste volledige boek dat aan dit onderwerp gewijd is), een didactische brochure voor alle bezoekers en geleide bezoeken op aanvraag.

Verder worden er speciale kindertours met ateliers voorzien en worden er didactische dossiers online geplaatst voor alle leerkrachten zodat zij hun schoolbezoeken kunnen voorbereiden.

***

Voor meer informatie:

Persdienst ING België:  + 32 2 547 24 84, [email protected]
#INGPopArt