NEGEN OP DE 10 MENSEN ZOUDEN HUN FINANCIËN NIET TOEVERTROUWEN AAN EEN COMPUTERPROGRAMMA

• 91 procent van de Europese bevolking zou niet toestaan dat een computerprogramma financiële beslissingen voor haar neemt
• Robo-advies is minder populair dan financiële adviseurs, vrienden en zelfs het internet
• Een op de drie (36%) is tegen iedere vorm van geautomatiseerde activiteit wanneer het op hun financiën aankomt.

Ondanks een toegenomen focus op robo-advies en robo-besluitvorming, toont recent onderzoek aan dat de meeste consumenten niets ophebben met deze nieuwe technologie.

Volgens het vijfde jaarlijkse ING Internationale Onderzoek Mobiel Bankieren 2017 –Nieuwste Technologie, dat ieder jaar onder omstreeks 15 000 mensen in 15 landen wordt gehouden, zouden negen op de 10 (91%) Europeanen niet toestaan dat een robo-adviseur – een computerprogramma dat consumentenvoorkeuren leert kennen en op basis van deze informatie geld belegt –zelfstandig hun financiën beheert en hierover beslissingen neemt.

Vasthouden aan controle

Een computerprogramma in staat stellen om beslissingen te nemen wordt niet door iedereen verworpen, en een kwart (26%) van de respondenten is bereid deze optie te overwegen mits de uiteindelijke goedkeuring bij hen blijft liggen. Echter, slechts 3 procent van de respondenten is bereid het beheer volledig af te staan en een robo-adviseur namens hen te laten handelen, zonder dat zij hiervoor eerst het groene licht hoeven te geven (zie overzicht 1 voor de afsplitsing per land).

Gedragswetenschap wijst erop dat de mens van nature terughoudend is om de controle – of vermeende controle – over besluitvorming af te staan, zelfs wanneer dit tot betere resultaten leidt, dit zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat zo weinig mensen bereid blijken om een computerprogramma voortaan voor hen beslissingen te laten nemen.

Dit neemt niet weg dat mensen het prettiger vinden dat robo-adviseurs zich beperken tot het geven van advies, en geen beslissingen voor hen nemen. Drie op de 10 (29%) zouden niet bereid zijn besluitvorming over te dragen, maar advies van een computerprogramma wel accepteren, hoewel ze vaak toch de voorkeur zouden geven aan advies afkomstig van andere bronnen.

Advies inwinnen

Bij het inwinnen van beleggingsadviezen wordt nog steeds de voorkeur gegeven aan de menselijke inbreng, waarbij twee op de vijf personen (40%) die overwegen te beleggen aangeven dat zij zich zouden wenden tot een financiële adviseur van vlees en bloed, terwijl 14 procent zou overleggen met familie en vrienden. Ook bestaat onder respondenten de bereidheid de benodigde informatie zelf via het internet en specifieke websites op te zoeken (16%), maar ook hier zijn weinigen bereid vertrouwen te stellen in een robo-adviseur.

Slechts 4 procent zou advies inwinnen bij een computerprogramma, mogelijk ten gevolge van afkeer van algoritme(1), waarbij het vertrouwen in technologie verloren gaat na een slechte ervaring.  Wanneer het vertrouwen in computerprogramma's eenmaal is verdwenen, zullen de meesten onder ons hiervan afzien ten voordele van persoonlijk advies – zelfs wanneer computerprogramma's beter presteren – wat een verklaring zou kunnen zijn voor het feit dat een derde (36%) open staat voor geen enkele vorm van geautomatiseerde financiële activiteit.

Het onbekende vertrouwen

Veel Europeanen zijn huiverig om computers toe te staan beslissingen voor hen te nemen, en voelen zich nog minder op hun gemak wanneer er hoge bedragen op het spel staan. Europeanen durven het over het algemeen wel aan om een computer automatisch een verjaardagskaart te laten sturen naar een vriend (38%), spaargeld over te boeken (34%) of melk te bestellen bij de kruidenier (32%), maar zouden zich veel minder op hun gemak voelen wanneer de computer de opdracht zou krijgen een nieuwe ziektekostenverzekering aan te vragen (21%) of geld te beleggen (13%).

Vrouwen en 65-plussers staan er waarschijnlijk het minst positief tegenover om een computerprogramma in staat te stellen beslissingen voor hen te nemen, mogelijk wegens hun afkeer voor risico of wantrouwen tegen nieuwe technologieën. Vrouwen wijzen sneller dan mannen (+15 procent) geautomatiseerde financiële activiteiten volledig af, terwijl nagenoeg de helft (48%) van 65-plussers er ook zo over denkt.

Bedenkingen over technologie zouden een belemmering kunnen zijn voor de opmars van robo-advies, en financiële dienstverleners moeten deze zorgen van consumenten wegnemen door hoogwaardige en veilige producten aan te bieden, en door het begrip over de werkwijze ervan te vergroten.

Nathalie Spencer, gedragswetenschapper bij ING licht toe: “Algoritmes in staat stellen beslissingen voor ons te nemen zou ons voordelen kunnen bieden en ons hoofd wat leger kunnen maken – toch hebben we geconstateerd dat veel mensen er terughoudend tegenover staan om de controle over deze beslissingen af te staan."

“Zodra nieuwe technologieën zoals robo-adviseurs gangbaarder worden, bestaat de kans dat mensen de personalisering en het gemak ervan gaan omarmen, maar de behoefte de controle te behouden over beslissingen zal waarschijnlijk met zich meebrengen dat de meeste gebruikers altijd de definitieve goedkeuring willen blijven geven.
 
“Rekening houdend met het feit dat computerprogramma's de mens vaak kunnen overtreffen, is het belangrijk dat de sector meer inzicht verwerft in het moment waarop het vertrouwen in dit soort technologie breekt. Dit is van essentieel belang om erin te slagen de financiële posities van beleggers te verbeteren.”

• Het volledige rapport is beschikbaar via deze link

(1) Dietvost, Simmons and Massey, Universiteit van Pennsylvania - Algorithm Aversion: People Erroneously Avoid Algorithms After Seeing Them Err (2014)

Over het onderzoek

Het ING Internationale Onderzoek Mobiel Bankieren 2017 –Nieuwe Technologie is uitgevoerd door Ipsos door middel van een enquête via het internet. Het onderzoek vond plaats in vijftien landen: Oostenrijk, België, Tsjechische Republiek, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Polen, Roemenië, Spanje, Turkije, het Verenigd Koninkrijk, Australië en de Verenigde Staten. De enquêtes vonden plaats van 7 tot 27 februari 2017.
Het ING Internationale Onderzoek wordt drie keer per jaar uitgebracht door ING eZonomics. Het gaat over geld en het leven - en oppert ideeën over financiële voorlichting, financiële dienstverlening en gedragseconomie, en bevat regelmatig praktische informatie over de manier waarop mensen met geld omgaan - en de invloed hiervan op het leven van de consument.