Negen nieuwe inzichten over het beleggersgedrag van Belgische beleggers

Brussel – Eind 2004 lanceerde ING België de barometer om het vertrouwen van de Belgische particuliere beleggers op maandelijkse basis te meten. Tot op heden is dit nog steeds de enige systematische opvolging van het beleggerssentiment in ons land. Net nu Belgen zo talrijk beleggen in aandelen en fondsen, heeft het economische departement van ING België negen lessen getrokken op basis van de gegevens die de afgelopen 20 jaar zijn verzameld:

Sinds 2004 peilt ING België maandelijks naar de mening van de Belgische belegger¹. De ING-beleggersbarometer is de enige systematische opvolging van het beleggerssentiment in ons land. De barometer is een gewogen index van 11 vragen, waarbij de kijk op zowel de economie, de financiële markten als de eigen financiën aan bod komt. De index kan schommelen tussen 0 en 200 punten, met een neutrale waarde van 100 punten. In februari 2025 stabiliseerde de ING-beleggersbarometer op 103 punten. Dit betekent dat beleggers nog altijd met een zeker vertrouwen naar de financieel-economische omgeving kijken.

“Al twee decennia heeft de beleggersbarometer ons heel wat inzichten opgeleverd m.b.t. de gedragingen van de Belgische belegger. Naast de permanente vragen die deel uitmaken van de beleggersbarometer zelf, ontcijferen we maandelijks de actualiteit aan de hand van bijkomende vragen om zo een beter beeld te krijgen van de reacties van de doorsnee Belgische belegger,” zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING België.

1.De ING-beleggersbarometer en beursevolutie gaan meestal hand in hand

Opmerkelijk is dat dieptepunten in de beleggersbarometer vaak net voor of net na het moment plaatsvonden waarop de beurskoersen hun laagste punt bereikten. Over het algemeen volgt de barometer dan ook een vergelijkbaar patroon als de algemene beursontwikkelingen. ​ 

Verrassend is dat in 2024 de barometer stagneerde, terwijl de Belgische beurs, net als de MSCI World Index, goed presteerde. Dit kan te wijten zijn aan de iets meer onzekere economische situatie, met enkele opvallende bedrijfssluitingen, en aan de moeilijke regeringsformatie die het vertrouwen toen mogelijks heeft aangetast. De verwachtingen voor de Belgische economie, ook een deelindicator van de beleggersbarometer, begonnen na de zomer van 2024, en vooral in november en december, immers sterk te dalen. Dat kan de ontkoppeling tussen de beleggersbarometer en de beursontwikkelingen vorig jaar verklaren.

2. Belgische belegger is trendvolger met een portefeuille die internationaler wordt

Belgische beleggers zijn over het algemeen trendvolgers: wanneer de beurs stijgt, zijn ze bereid meer risico te nemen, terwijl hun risicozin een dieptepunt bereikt na een flinke beurscorrectie. De geografische scope van de Belgische belegger is door de jaren heen wat verbreed. Het percentage beleggers dat aangeeft buitenlandse aandelen in hun portefeuille te hebben, is in het afgelopen decennium licht gestegen, terwijl het percentage beleggers met Belgische aandelen wat is afgenomen. Dit kan verklaren waarom de stemming en risicobereidheid van de Belgische belegger minder afhankelijk geworden zijn van de evolutie van de Bel20 en eerder een weerspiegeling zijn van de wereldwijde beursevolutie.

3. Testosteron lijkt een grote invloed te hebben op beleggersgedrag

Sinds het begin van de enquête ligt de barometer steeds hoger bij mannen dan bij vrouwen, hoewel het verschil de laatste jaren iets kleiner is geworden. Bovendien hebben mannen doorgaans meer vertrouwen in hun eigen kennis van beleggen. In april 2023 gaf 36% van de mannelijke respondenten aan dat hij meer weet over beleggen dan de gemiddelde belegger, terwijl dit percentage bij vrouwen 25% bedroeg.

De grotere onzekerheid bij vrouwen op het gebied van beleggen blijkt ook uit het feit dat zij volgens de enquête graag advies inwinnen, wat bij mannen minder vaak voorkomt. In november 2022 zei één op de twee vrouwelijke beleggers dat zij meestal eerst advies vragen aan een bankier of beleggingsadviseur voordat zij een beleggingsbeslissing nemen, terwijl dit bij mannen slechts iets meer dan één op de drie was.

Ook qua beleggingsproducten is er een duidelijk verschil in risicoprofiel: mannen vinden het altijd een beter moment om in risicovolle sectoren te beleggen dan vrouwen. In 2024 vond liefst 53% van de ondervraagde mannelijke beleggers jonger dan 35 het een goed moment om risicovol te beleggen. Bij de jonge vrouwen was dat gemiddeld 30%, een verschil van meer dan 20 procentpunten!

“We zien wel dat de verschillen tussen mannen en vrouwen qua risicobereidheid met de leeftijd milderen, een indicatie dat de ‘testosteronfactor’ blijkbaar toch een belangrijke rol speelt,” analyseert Peter Vanden Houte.

4. Franstalige beleggers zijn minder conjunctuurgevoelig dan Nederlandstalige beleggers

De waarde van de beleggersbarometer verschilt meestal tussen Nederlandstaligen en Franstaligen, maar het verschil kan zowel positief als negatief zijn. Doorgaans kan men stellen dat de Franstaligen in hun antwoorden meer risicobereidheid tonen, maar dat in de samenstelling van de beleggingsportefeuille de aandelencomponent bij de Nederlandstaligen hoger ligt.

De gemiddeld hogere aandelencomponent in de portefeuilles van Nederlandstaligen maakt hen gevoeliger voor grote beursschommelingen. Ook qua economische verwachtingen zijn Nederlandstaligen vermoedelijk iets meer afhankelijk van de conjunctuur. De werkgelegenheid in de privésector, en dan vooral in de zeer conjunctuurgevoelige industrie, ligt in Vlaanderen relatief een stuk hoger dan in Brussel of Wallonië. Dit zou kunnen verklaren waarom de beleggersbarometer bij de Nederlandstaligen iets lager uitkomt dan bij de Franstaligen in periodes van recessie in de industrie en/of grote neerwaartse beursbewegingen. Het feit dat de industrie in ons land het sinds 2022 moeilijk heeft (en 2022 was ook geen goed beursjaar), is vermoedelijk de reden waarom de beleggersbarometer de jongste jaren hoger lag bij de Franstaligen dan in het Noorden van het land.

5. De ING-beleggersbarometer uitgesplitst naar leeftijdsgroepen kent een U-vormig verloop

Als de ING-beleggersbarometer per leeftijd wordt bekeken, valt het op dat de jongere beleggers (<35 jaar) over de jaren heen de hoogste waarden vertonen. De waarden dalen in tandem met de leeftijd. Vanaf 65 jaar begint de gemiddelde waarde van de beleggersbarometer echter opnieuw te stijgen, waardoor de beleggersbarometer een U-vormig verloop kent wanneer we differentiëren volgens de leeftijdsgroep.

Voor de beursverwachtingen tekent zich een vergelijkbaar U-vormig patroon af, waarbij het opvalt dat 70-plussers (waar mannelijke beleggers oververtegenwoordigd zijn) gemiddeld gezien zelfs nog positiever zijn voor de beurs dan de beleggers jonger dan 35 jaar.

“Ouderen stellen zich wel wat conservatiever op als het gaat om de verwachte jaarlijkse aandelenreturn in de komende tien jaar. Waar die verwachting bij de jongere beleggers gemiddeld 9% bedraagt, zakt ze bij de 70-plussers tot 4%. We zien ook dat het gemiddelde aantal uitgevoerde beleggingstransacties daalt met de leeftijd,” stelt Peter Vanden Houte.

6. Leeftijd en rente-evolutie hebben invloed op de beleggingshorizon

Tussen 2011 en 2022 is het percentage beleggers die een beleggingshorizon van meer dan 5 jaar aangeven bijna aanhoudend gestegen, tot een op de twee. Dit is vermoedelijk gelinkt aan de algemene daling van de rente. Waar een conservatieve belegger in 2011 met korte-termijnobligaties nog een redelijk rendement kon behalen, verschrompelde de rentevergoeding doorheen de jaren. In die omstandigheden was zelfs de conservatieve belegger verplicht om activa met een langere beleggingshorizon te kopen om nog een positief rendement te halen. Dit valt sterk op bij de 55-plussers, waar de gerapporteerde beleggingshorizon tot 2022 systematisch werd verlengd. Sinds de forse stijging van de korte rente, is de gerapporteerde beleggingshorizon echter opnieuw afgenomen.

Opvallend is dat bij de jongere beleggers (<35 jaar), waar de theoretische beleggingshorizon het langst is, de gerapporteerde beleggingshorizon het kortst is van alle leeftijdsgroepen. Dit zou enerzijds te verklaren zijn doordat velen in die leeftijdscategorie de ambitie hebben om een eigen woning aan te schaffen en daardoor voor hun financiële beleggingen eerder op korte termijn beleggen.

“Een andere mogelijke verklaring zou echter kunnen zijn dat jongere beleggers meer door het ‘snel rijk’-verhaal worden aangetrokken dan oudere, meer ervaren, beleggers. In dat opzicht hoeft het niemand te verwonderen dat jongeren meer potentieel zien in minder traditionele beleggingen zoals cryptomunten,” meent Peter Vanden Houte.

7. Vastgoed blijft een vaste waarde voor de Belgische belegger

Dat de Belg geboren is met een baksteen in zijn maag, komt ook in de ING-beleggersbarometer tot uiting. In de loop der jaren werd vijf keer gepeild naar wat voor de Belg de belegging met de hoogste return in het komende jaar zou zijn. Telkens werd vastgoed als beste belegging voor het komende jaar aangeduid. ​ Opvallend is dat vastgoed bij Franstalige beleggers altijd populairder blijkt dan bij Nederlandstaligen. In de laatste enquête van november 2023, schoof 23% van de Franstaligen vastgoed als beste belegging naar voren, terwijl het bij de Nederlandstaligen maar om 18% ging. Daarnaast blijkt ook dat vrouwelijke beleggers vastgoed systematisch een beter belegging vinden dan hun mannelijke tegenhangers: in de laatste enquête was voor 26% van de vrouwen vastgoed de beste belegging. Bij de mannen was dat voor amper 16% het geval. ​

8. Zelfstandigen hebben positievere kijk dan andere beroepsgroepen

Als we voor de laatste drie jaren een vergelijking maken met betrekking tot het beleggerssentiment naargelang de beroepsgroep, dan steken de zelfstandigen er bovenuit. Zowel wat betreft de kijk op de conjunctuurevolutie, de beursverwachtingen als de risicoappetijt scoren zelfstandigen hoger dan alle andere categorieën (en dat is ook het geval wanneer we focussen op de jongste groep binnen elk van de beroepscategorieën).

9. Beleggers met een positief wereldbeeld ​ durven meer risico nemen

Tenslotte peilde de ING-beleggersbarometer in de maanden november en december 2024 naar het wereldbeeld van de Belgische belegger. Zo vindt 31% van de beleggers dat het leven alsmaar aangenamer wordt door nieuwe ontwikkelingen. Eenzelfde percentage is het niet eens met deze stelling, terwijl de rest een neutrale inschatting maakt of geen mening heeft. Toen dezelfde enquête in 2005 werd afgenomen, weliswaar telefonisch, was nog 45% het eens met de stelling dat nieuwe ontwikkelingen het leven verbeteren. In die zin is het wereldbeeld toch ietwat versomberd. ​ 

Kijk op het leven en de beurs (Nov-Dec 2024)

Opmerkelijk is dat beleggers met een minder positief toekomstbeeld ook een minder positieve inschatting maken van de toekomstige beursevolutie en minder geneigd zijn om het een goed moment te vinden om te beleggen in meer risicovolle sectoren. Het omgekeerde geldt voor beleggers met een optimistische toekomstvisie.

“De factor vertrouwen in de toekomst blijkt ook in internationale studies een karakteristiek van overtuigde beleggers,” besluit Peter Vanden Houte.

### Einde van het persbericht ###

Renaud Dechamps

Spokesman & Media Relations Manager, ING Belgium

Over ING

ING België is een universele bank die financiële diensten aanbiedt aan particulieren, ondernemingen en institutionele cliënten. ING Belgium S.A./N.V. is een dochtervennootschap van ING Group N.V. via ING Bank N.V. (www.ing.com). ​ 

ING is een wereldwijd actieve financiële instelling met een sterke Europese aanwezigheid, die bankdiensten aanbiedt via haar dochteronderneming ING Bank. De doelstelling van ING is: mensen in staat stellen om een stap voor te blijven, zowel zakelijk als privé. De meer dan 60.000 medewerkers van ING bieden particuliere en zakelijke bankdiensten aan klanten in meer dan 100 landen. 

Aandelen ING Groep zijn genoteerd aan de beurzen van Amsterdam (INGA NA, INGA.AS), Brussel en aan de New York Stock Exchange (ADRs: ING US, ING.N). 

ING streeft ernaar om duurzaamheid centraal te stellen bij alles wat we doen. Ons beleid en onze acties worden beoordeeld door onafhankelijke onderzoeks- en ratingbureaus, die jaarlijks updates geven. De ESG-rating van ING door MSCI werd in augustus 2024 voor het vijfde jaar herbevestigd als 'AA'. Sinds december 2023 is het beheer van materiële ESG-risico's door ING volgens Sustainalytics 'Sterk'. Onze huidige ESG Risk Rating is 17,2 (Laag risico). Aandelen van ING Groep zijn ook opgenomen in belangrijke duurzaamheids- en ESG-indexproducten van toonaangevende aanbieders. Enkele voorbeelden zijn Euronext, STOXX, Morningstar en FTSE Russell. 

¹ Van 2004 t.e.m. mei 2011 werd de enquête telefonisch afgenomen; sinds juni 2011 verloopt ze online, via Kantar. Elke maand ondervraagt Kantar ca. 400 Belgische particuliere beleggers (ca. 100 per week).