Kan de medische technologie ons helpen om gezonder oud te worden? Wat denkt de Belg hierover?

Groeiende behoefte

De levensverwachting stijgt geleidelijk in ons land, ook voor ouderen. De levensverwachting voor vrouwen van 65 jaar is gestegen van 19,4 jaar in 1998 tot 21,6 jaar in 2018. De levensverwachting voor mannen van 65 is in diezelfde periode gestegen van 15,2 tot 18,4. Bij een dergelijke stijging is het waarborgen van  toegang tot de zorg een van de vele uitdagingen waarvoor we staan. De betrokken bevolkingsgroep stijgt dan ook snel: het aantal 65-plussers is de afgelopen twintig jaar met 27% gestegen tot 2,2 miljoen in België. Hiervan is 30% 80 jaar of ouder. In 2000 waren slechts 20% van de 65-plussers mensen van 80 of ouder. Deze trend zou in 2060 een hoogtepunt bereiken: dan zou 40% van de 65-plussers 80 jaar of ouder zijn, d.w.z. 1,3 miljoen van 3,2 miljoen.

Belgen wonen liever thuis dan in een rusthuis

Niet alleen de levensverwachting maar ook de levensverwachting in goede gezondheid stijgt, waardoor mensen een opname mogelijk met meerdere jaren kunnen uitstellen. Dat is maar goed ook, want er zijn weinig plaatsen beschikbaar in de rusthuizen (Rustoorden voor bejaarden of ROB en RVT). Het aantal bedden in gebruik is sterk gedaald (van 34 tot 23 per 100 80-plussers tussen 2000 en 2013 (dankzij een actiever beleid om meer bedden beschikbaar te stellen kon dit niveau tot 2018 worden gehandhaafd. Ten tweede blijven Belgen liever thuis wonen: uit enquêtes die het RIZIV uitvoerde over de patiënttevredenheid blijkt dat dat de zorg in een rustoord de laagste tevredenheidsgraad heeft, in tegenstelling tot verzorging aan huis die een hogere tevredenheid geniet. Onder de 65-plussers bereikt de tevredenheid over de thuiszorg een recordhoogte en ligt ze hoger dan 90%. Volgens het KCE kreeg 5,1% van de Belgische 65-plussers in 2016 langdurige medische zorgen thuis (ten opzichte van 4,9% in 2013), d.w.z. 105.000 personen (+9,6% op 3 jaar). Dat is veel, en daarbij gaat het alleen over mensen die medische hulp nodig hebben.

Toch is thuisblijven niet zo eenvoudig

Thuis oud worden betekent niet noodzakelijk dat u ok zorg behoeft, maar zelf dan is het niet altijd gemakkelijk. Chronische ziekten zijn een probleem: 33% van de 65-plussers en bij de 80-plussers zelfs 80% lijdt aan minstens een chronische ziekte. En er is nog een probleem: volgens een enquête van 2018 door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid treden er in 25% van de gevallen - weliswaar lichte - afhankelijkheidsproblemen op. Het mag dan ook niet verbazen dat naast de eventuele medische thuiszorg vaak en regelmatig de familie wordt ingeschakeld. Volgens cijfers van de OESO is België een van de landen met het hoogste aantal mantelzorgers van de geïndustrialiseerde landen: het gaat om 1 Belg op 5 ouder dan 50 jaar, d.w.z. 864.000 personen in 2016 die regelmatig een naaste bejaarde helpen. Dat kan de partner zijn, maar ook anderen: de studie van de OESO geeft aan dat 9% van de Belgen die ouder is dan 50 jaar verklaart dat ze minstens een keer per week een handje helpen. Deze dagelijkse helden zijn, samen met de verzorgers aan huis, essentieel om de bejaarden thuis te kunnen laten blijven. Hen helpen is dan ook de eerste uitdaging van de technologie.

Voor de volledige versie van dit persbericht: klik op de onderstaande pdf-link