Haalt helikoptergeld de Belgische belegger uit zijn depressie?

De ING-beleggersbarometer sluit het jaar af op het laagste peil in zes jaar. Ook de meer actieve belegger lijkt het vertrouwen in de beurs verloren te hebben. En wat mocht de ECB ooit helikoptergeld uit de kast halen, door een bedrag ter beschikking te stellen aan gezinnen en zo de economie te stimuleren? Dan zou de gemiddelde Belg daar vermoedelijk rond de 30% van uitgeven.

Dit jaar waren de gesprekken rond de kersttafel over de financiële markten weinig opbeurend. In december zakte de ING-beleggersbarometer naar 77 punten terug, het laagste niveau sinds november 2012. Het was de derde maand op rij dat de barometer onder het neutrale niveau van 100 punten noteert, een signaal dat de beleggers het vertrouwen in de financiële markten grotendeels verloren hebben. Niet echt verwonderlijk, gezien de beurzen het jaar 2018 niet bepaald met vuurwerk hebben afgesloten. Maar ook het vertrouwen in de economie heeft een flinke knauw gekregen, iets wat de regeringscrisis mogelijks nog versterkt zal hebben. Nu denkt nog amper 15% dat de conjunctuur in de komende maanden zal aantrekken, terwijl liefst 42% van de ondervraagden het economisch klimaat ziet versomberen (= het grootste aantal zwartkijkers in zes jaar). 

Van enig beursoptimisme is nog nauwelijks sprake. Slechts 18% van de respondenten hoopt nog op een beursremonte, terwijl 48% de aandelenkoersen verder ziet afkalven. Zelfs de meer actieve beleggers, met doorgaans een iets optimistischere kijk op de beursevolutie, laten nu ook de moed zaken: 46% verwacht een beursdaling, terwijl slechts 18% nog in een stijging gelooft. De meest actieve beleggers zijn (meer dan gemiddeld) voorzichtig geworden als het over beleggen in risicovolle sectoren gaat. Zo vindt 44% van hen het moment niet opportuun om dit te doen. Ze delen deze opvatting met slechts 36% van de totale beleggerspopulatie. Helemaal verwonderlijk is dit niet, want actieve beleggers hebben meestal meer aandelen in portefeuille, waardoor ze ook harder werden getroffen door de beursmalaise. 59% van hen meldde inderdaad een negatief portefeuillerendement over de voorbije zes maanden. Terwijl de helft van de totale beleggingspopulatie het beleggingsresultaat met rode cijfers moest inschrijven.

Helikoptergeld 

De economische vertraging roept de vraag op welke middelen nog beschikbaar zijn om de conjunctuur, indien nodig, opnieuw aan te zwengelen. De overheidsschulden zijn nog altijd hoog, wat weinig ruimte laat voor budgettaire stimuli. Dan is er de monetaire politiek van de centrale bank. 41% van de Belgische beleggers bestempelden de lage-rentepolitiek tot nu toe als positief voor de economie. Amper 19% vond dit economisch een slechte zaak. Daarnaast vond 33% de lage rente ook goed voor de beurs, terwijl 25% daar dan weer sterke twijfels bij heeft.

Maar wat kan de ECB nog doen indien het economisch fout zou lopen, gezien de rente nu al rond de 0% noteert? Men suggereert wel eens dat de ECB helikoptergeld zou kunnen creëren, nieuw geld dat rechtstreeks bij de burgers terecht komt. Of men dit geld daadwerkelijk zou besteden en niet sparen, blijft de vraag.

Wat zouden Belgische beleggers met 20.000 euro helikoptergeld doen? 15% zou het bedrag volledig oppotten. 49% zou er minder dan 30% van besteden aan niet courante aankopen. Amper 16% zou meer dan de helft van het gekregen geld uitgeven. Het niet uitgegeven helikoptergeld zou 53% van de Belgische beleggers beleggen, 42% zou het op een spaarboekje plaatsen. 20% zou een deel schenken aan kinderen of familie en zo’n 15% zou het ook gebruiken om schulden af te betalen.

Impact van helikoptergeld op de gezinsconsumptie

Indien de ECB 20.000 euro op de rekening van elk gezin zou storten, welk % zou u daarvan spenderen aan niet-courante uitgaven?

Toch zou helikoptergeld wel degelijk impact hebben op de economie. Onze enquête toont dat beleggers tussen 24% en 31% ervan zouden uitgeven. Gezien de consumptiequote bij beleggers lager ligt dan bij de gemiddelde Belg, zou dit percentage extra uitgaven voor de totale bevolking nog net iets hoger kunnen uitvallen.

De Beleggersbarometer meet elke maand het vertrouwen van Belgische particuliere beleggers. Deze
​ drukt het ‘beleggerssentiment’ uit. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Kantar TNS en is een initiatief
​ van ING, in samenwerking met de Universiteit Gent, De Tijd en L’Echo. De enquête wordt online
​ afgenomen.