BeleggersBarometer - Minder euforie, meer realiteitszin

Analyse van Philippe Ledent, senior economist ING België

De BeleggersBarometer meet maandelijks het vertrouwen van de Belgische particuliere beleggers. Deze drukt m.a.w. het “beleggerssentiment” uit. Dit onderzoek, dat uitgevoerd wordt door TNS, is een initiatief van ING in samenwerking met Universiteit Gent, De Tijd en L’Echo. Tot en met mei 2011 gebeurde de enquête telefonisch, sinds juni 2011 wordt ze online afgenomen.

De Beleggersbarometer van ING is in juni verder gedaald en komt nu op 113 punten (118 in mei) als gevolg van het afnemende optimisme door het economische klimaat en de vooruitzichten van de aandelenmarkten. De rendementsprognoses voor de beleggingen werden dan ook naar beneden herzien. In de risicohouding van de beleggers is er wel maar weinig veranderd, waarschijnlijk bij gebrek aan alternatief. De lage rente zet jongeren ertoe aan om meer te sparen, terwijl voor ouderen net het tegenovergestelde opgaat.

De ING-beleggersbarometer moest in juni 5 punten prijsgeven en zakte van 118 punten in mei naar 113 punten in juni. Zo keert de barometer terug naar zijn peil van in het begin van het jaar. Er zijn twee verklaringen voor dat niet zo schitterende resultaat (hoewel de barometer globaal genomen wel boven het neutrale niveau van 100 punten blijft): enerzijds is het sentiment van de beleggers tegenover de Belgische economie ietwat verslechterd. Zo vindt 46% van de respondenten dat de economische toestand in België de voorbije drie maanden is verbeterd (-1 punt tegenover mei), maar vooral denkt nog amper 38% dat de Belgische economie de komende drie maanden zal groeien, tegenover 42% de maand ervoor. Interessante vaststelling: het percentage dat een verbetering van de Belgische economie verwacht, is mettertijd afgenomen: in de eerste helft van juni was 43% van de respondenten optimistisch, tegenover 34% in de tweede helft. Rekening houdend met wat er in juni allemaal is gebeurd, gaan we ervan uit dat de Griekse crisis het optimisme van de beleggers heeft getemperd. Begin juni was het immers nog vrij kalm in dit dossier, terwijl het er tegen het einde van de maand hevig aan toe ging.

Het afnemende optimisme van de beleggers weerspiegelt ook de lagere rendementsverwachtingen op de beurzen. Zo is het aantal beleggers dat denkt dat de beurzen de komende maanden nog zullen stijgen met 4 punten gedaald (van 38% naar 34%). Ook voor het verwachte rendement van de beleggingen voor de komende tien jaar lijken de ambities nu minder groot. Zo zijn er meer beleggers die denken dat het rendement zal uitkomen op 0% (+2 punten) of tussen 1% en 4% (+3 punten), ten koste van de beleggers die een rendement van ruim 10% per jaar verwachten (-5 punten).

Toch zijn er geen grote veranderingen in het risicoprofiel van de beleggers ten voordele van de minder risicovolle activa: het aantal beleggers dat liever in minder riskante sectoren belegt, is zelfs ietwat afgenomen (verlies van 4 punten), terwijl de houding tegenover de risicovolle sectoren stabiel blijft. Er is ook weinig verandering voor de obligatiebeleggingen in vergelijking met vorige maand. Het is wel zo dat de financiële markten in een bijzondere situatie verkeren: door het lagerenteklimaat hebben de beleggers maar weinig alternatieven.

Welke weerslag heeft de lage rente?

Het lagerenteklimaat speelt niet alleen een rol in de risico-appetijt. Het beïnvloedt ook het belang van het sparen. Als de rente laag staat, zien we twee tegengestelde effecten: enerzijds trachten spaarders het lagere rendement van hun spaartegoeden op te vangen door meer te sparen. Maar omdat het spaargeld minder opbrengt, is het minder interessant en zijn de mensen meer geneigd om geld uit te geven in plaats van te sparen. Dat is trouwens waar de centrale bank naar streeft door haar rente te verlagen, namelijk de consumptie op gang brengen door het sparen te 'ontmoedigen'.

Op de vraag of de lage rente op de spaarboekjes het gedrag van de beleggers verandert, antwoordt 16% dat dit aanzet om meer of veel meer te sparen, verandert 42% zijn houding niet en spaart 35% minder of zelfs veel minder. We kunnen dus stellen dat een derde van de respondenten reageert zoals de ECB dat wenst.

Het is bijzonder interessant om vast te stellen dat de resultaten voor die vraag sterk uiteenlopen volgens de leeftijd van de respondent: het lagerenteklimaat zet jongeren (onder 35 jaar) aan om meer te sparen: maar liefst 45%, terwijl maar 22% aangeeft dat ze geneigd zijn om minder te sparen. Voor de ouderen is dat helemaal anders: bij de 65-plussers zegt amper 5% van de beleggers dat ze meer willen sparen, terwijl 47% geneigd is om minder te sparen.

___________________________

Voor meer informatie:
Persdienst ING België:+ 32 2 547 24 84, pressoffice@ing.be
Philipe Ledent, Senior Economist : + 32 2 547 31 61, philippe.ledent@ing.be